‘Uit enquêteonderzoek blijkt dat ongewone ervaringen massaal worden gerapporteerd. Mensen melden onder meer buitenlichamelijke ervaringen, helderziendheid, telepathie en voorschouw. Hoe reageren therapeuten, wetenschappers en filosofen? Hoe reageren de mensen die zulke ervaringen hebben, en met welke levensvragen brengen zij deze ervaringen in verband?’
In alle tijden en culturen rapporteren mensen buitengewone ervaringen. Deze ervaringen zijn voor veel mensen belangrijk voor de manier waarop zij zich oriënteren op zichzelf, hun medemens en de wereld waarin zij leven. Deze ervaringen zijn door wetenschap en filosofie (nog?) niet getemd. Ze worden in leerboeken voor psychologie- en filosofiestudenten nauwelijks of hooguit in voetnoten genoemd.
En als ze besproken worden overheersen reductionistische en betekenisonderdrukkende ‘verklaringen’. Wie desondanks in de wijsbegeerte naar deze ervaringen op zoek gaat, wordt niet teleurgesteld. Grote filosofen blijken zich er niet alleen mee bezig gehouden te hebben, maar er ook verrassende ideeën over te hebben.
Parapsychologie als spiritualiteit?
‘Spiritualiteit’ kan worden beschouwd als aandacht voor de diepte en reikwijdte van onze ervaring. In de middeleeuwen waren het mystici, in de Romantiek occultisten en kunstenaars, eind 19e eeuw de eerste psychologen en begin 20e eeuw de fenomenologie, die deze diepte en reikwijdte hebben proberen te redden voor het intellectuele discours. Het is aan deze denkers en stromingen te danken dat de hedendaagse filosofie überhaupt nog enige interesse heeft voor ‘spiritualiteit’, en niet volkomen is weggezakt in het cerebrale spierballenvertoon van de analytische wijsbegeerte.
Is het misschien mogelijk om de zogenaamde ‘common sense’, waarvan zoveel hedendaagse denkers zeggen uit te willen gaan, te ontgrenzen in de richting van een ‘uncommon sense’? Richten de uitzonderlijke menselijke bewustzijnstoestanden die de parapsychologie bestudeert niet evenzovele vragen aan de strakheid van de grenzen van het ‘normale’, ‘rationele’ bewustzijn?
Psychical Research: een verdwenen geschiedenis
Psychical research was historisch onderzoek: onderzoek naar buitengewone ervaringen die concrete mensen in hun levensgeschiedenis hebben meegemaakt. Het vak is nu zelf een historisch verschijnsel geworden: de belangstelling van wetenschappers en filosofen voor dit onderzoek is goeddeels verleden tijd, de bevindingen lijken te zijn vergeten.
Het is opvallend dat dit vergeten onderzoek, dat zo discontinu lijkt te zijn met de wetenschappelijke cultuur, zelf juist de discontinuïteit van het geheugen onderzocht. In een tijd waarin alles transparant moet zijn en we zogenaamd ‘over alle informatie beschikken’ zijn we ons niet meer bewust van de selectiviteit van ons geheugen. Misschien is psychical research toch een wetenschap voor de toekomst.
Bron: Godenenmensen.wordpress.com
Geen opmerkingen:
Een reactie posten